İklim Kanunu Teklifi TBMM Genel Kurulu’nda Kabul Edildi

İklim değişikliğiyle mücadele ve uyuma ilişkin esasları düzenleyen İklim Kanunu (“Kanun”) Türkiye Büyük Millet Meclisi (“TBMM”) tarafından kabul edilmiştir. Kanun, Resmî Gazete’de yayımlanmasıyla birlikte yürürlüğe girecektir.

Kanun, yeşil büyüme vizyonu ve 2053 net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda; sera gazı emisyonlarının azaltılması, iklim değişikliğine uyum faaliyetleri, bu kapsamda izlenecek planlama ve uygulama araçları, gelir, izin, denetim süreçleri ile yasal ve kurumsal çerçevenin esaslarını belirlemektedir.

Kanun Kapsamındakiler ve Yükümlülükleri

• Tüm kamu kurumları ile gerçek ve tüzel kişiler, kamu yararı gözetilerek alınacak önlem ve düzenlemelere süresinde uymak ve uygulamakla yükümlüdür.
• Ulusal Katkı Beyanı hazırlanırken, net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda, kalkınma öncelikleri ve ülkenin özel koşulları dikkate alınarak önlemler alınacaktır.
• Sera gazı emisyonlarının azaltımı ve iklim değişikliğine uyum faaliyetleri yıllık olarak İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından izlenecektir.
• Kişisel Verilerin Korunması Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla, Başkanlık gerekli gördüğü bilgi, belge ve verileri kamu ve özel sektörden talep edebilir ve ilgililer bu talepleri ücretsiz olarak süresinde karşılamakla yükümlü tutulmuşlardır.

Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) ‘nin Kurulması ve Geçiş Hükümleri

• İklim Değişikliği Başkanlığı (“Başkanlık”) tarafından Emisyon Ticaret Sistemi yani ETS kurulacaktır.
• Doğrudan sera gazı emisyonuna neden olan faaliyetleri yürüten işletmelerin, faaliyetlerine devam edebilmesi için sera gazı emisyon izni alması zorunludur.
• ETS kapsamına dahil olan işletmeler tarafından doğrulanmış yıllık sera gazı emisyon değerine karşılık gelecek şekilde yıllık tahsisat tesliminde bulunulması zorunlu olacaktır. Tahsisatlar, teminat sözleşmelerine konu edilemeyecektir.
• ETS’de tam uygulamaya geçilmeden önce pilot dönem uygulanacaktır. Bu dönemde verilen idari para cezaları %80 oranında indirilecektir.
• Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 2 yıl içerisinde ETS kapsamı dahilinde yer alacak işletmeler sera gazı emisyon izni almakla yükümlüdür.

İdari Para Cezaları ve Diğer Yaptırımlar

1-      Doğrulanmış sera gazı emisyonu raporunu süresi içerisinde sunmayanlara, 500 bin liradan 5 milyon liraya kadar idari para cezası verilecektir. ETS kapsamındaki işletmelere cezalar 2 katı oranında uygulanacaktır.

2-      Ozon tabakasını incelten maddelere ilişkin mevzuatla belirlenen usul ve esaslara, yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak;

• Ozon tabakasını incelten maddeleri kullanan, ithal eden, ticaretini yapan ve piyasaya arz edenlere 2.500.000-TL,
• Ozon tabakasını incelten maddeleri içeren ürünlere veya ekipmana bakım, onarım ve servis amaçlı hizmet veren gerçek ve tüzel kişilere 250.000-TL
• Ozon tabakasını incelten maddeleri içeren ürünlerin veya ekipmanın etiketlenmesi hükümlerine uymayanlara 120.000-TL

idari para cezası uygulanacaktır.

3-      Florlu sera gazlarına ilişkin usul ve esaslara, yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak;

• Florlu sera gazlarını kullanan, ticaretini yapan ve piyasaya arz edenlere 2.500.000-TL idari para cezası verilecek ve 3 aydan 6 aya kadar Hidroklorokarbon Kontrol Belgesi verilmeyecektir.
• Hidroklorokarbonları kotasız ve kotayı aşan miktarlarda ithal edenlere 1.000.000-TL idari para cezası verilecek ve takip eden yıl, kotayı aşan miktar oranında kotasında kesintiye gidilecektir.
• Florlu sera gazları içeren kapların ve ürünlerin veya ekipmanların etiketlenmesi hükümlerine uymayanlara 120.000-TL,
• Bildirim ve raporları veri tabanına süresi içerisinde girmeyen ya da verileri güncellemeyenlere 120.000-TL,
• Florlu sera gazı içeren veya çalışması bu gazlara dayanan ekipmana müdahale eden gerçek ve tüzel kişilere 120.000-TL,

İdari para cezası uygulanacaktır.

 

4-      ETS’ye ilişkin usul ve esaslara, yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak, doğrulanmış sera gazı emisyon raporu zamanında sunulmaması halinde, hesaplarda sadece teslim yükümlülüğünün ifası yapılabilir; diğer işlemler engellenir. Rapor sonradan sunulursa, bu engel kaldırılır. Ancak raporun sunulmuş olması, idari para cezası uygulanmasına engel teşkil etmez.

5-      ETS kapsamında dahil olan işletmelerden sera gazı emisyon izni olmadan faaliyet gösteren veya süresi biten veya iptal edilen sera gazı emisyon izni ile faaliyetlerine devam edenlerden;

• Doğrulanmış yıllık sera gazı emisyon raporu bulunan işletmelere, Başkanlığa son 5 yıl içerisinde sunulan en yüksek emisyon değerine sahip raporda yer alan her bir ton CO₂ eşdeğeri emisyon miktarı başına 5 TL,
• Doğrulanmış yıllık sera gazı emisyon raporu bulunmayan işletmelere ise 1.000.000-TL– 10.000.000-TL aralığında,

İdari para cezası uygulanacaktır.

6-      ETS kapsamındaki tahsisatlarını teslim etme yükümlülüklerini her yıl için en az %80 kadarını süresi içerisinde 3 yıl üst üste yerine getirmeyen işletmelerin sera gazı emisyon izni iptal edilecek ve yeni sera gazı emisyon izni 3 aydan 6 aya kadar verilmeyecektir.

7-      Kanunda öngörülen bilgi, belge ve veri verme yükümlülüğünü yerine getirmeyen veya yanıltıcı beyanda bulunan gerçek kişilere ve özel hukuk tüzel kişilerine 170.000-TL idari para cezası uygulanacaktır.

8-      Kanunda belirtilen idari para cezaları, ceza verilmesi gerektiren fillerin 3 yıl içerisinde tekrarı halinde 1 kat, ikinci ve müteakip tekrarında 2 kat artırılarak uygulanacaktır.

9-      Kanun ve Kanun uyarınca yayımlanan yönetmeliklere aykırı davrananlara söz konusu aykırı faaliyeti düzeltmek için Bakanlıkça bir defaya mahsus olmak üzere ve bir yılı aşmamak koşuluyla süre verilebilir. Verilen süre sonunda aykırılığın düzeltilmemesi halinde faaliyet, aykırılık düzeltilene kadar Bakanlıkça kısmen veya tamamen durdurulacaktır. Süre verilmesi ve faaliyetin durdurulması, Kanunda öngörülen idari para cezalarının uygulanmasını engellemeyecektir.

10-   Kanun kapsamında her bir fiil için uygulanacak idari para cezası miktarı 50.000.000-TL’yi geçemeyecektir.

Verilen idari para cezalarına karşı Başkanlık aleyhine idari dava açılabilecek olup dava açılması tahsilatı durdurmayacaktır.

Sera gazı emisyonlarının azaltım faaliyetleri ve iklim değişikliğine uyum faaliyetlerinde, mevzuata ve planlama araçlarına ilişkin hazırlama ve uyarlama yükümlülükleri, ilgili kurum ve kuruluşlarca aksi bildirilmediği sürece en geç 31.12.2027 tarihine kadar yerine getirileceği Kanunla hüküm altına alınmıştır.

Konuyla ilgili detaylı bilgi için danışmanlarımızla iletişime geçebilirsiniz.